Đối với nhiều người thì sản phẩm phái sinh là một định nghĩa, một thuật ngữ còn khá xa lạ và mới mẻ. Bởi lẽ cụm từ này chỉ mới được xuất hiện vài năm trở lại đây ở Việt Nam.
Để hiểu hơn và biết được sản phẩm phái sinh là gì thì đừng bỏ lỡ bài viết ngay sau đây nhé!
1. Khái niệm sản phẩm phái sinh
Sản phẩm phái sinh được xem như một công cụ tài chính. Công cụ này sẽ được định giá dựa vào sự biến động về giá trị của một tài sản chính gốc. Sự định giá này chỉ dựa trên sự biến động dự kiến mà thôi. Những tài sản có thể được định giá là tỷ giá, ngoại hối, tiền tệ,…
Các sản phẩm phái sinh ở Việt Nam hiện nay được xuất hiện dưới dạng các hợp đồng tương lai. Hợp đồng tương lai là hợp đồng sử dụng để thỏa thuận việc mua và bán giữa bên mua với bên bán. Thời điểm phát sinh hợp đồng là tại thời điểm mua hiện tại cho đến lúc giao hàng trong tương lai.
2. Các sản phẩm phái sinh phổ biến trên thị trường là gì?
Cả sản phẩm phái sinh lẫn thị trường của các sản phẩm phái sinh đều mang những khái niệm khá rộng và bao quát.
Phần lớn các nước đã xây dựng một thị trường dành cho các sản phẩm phái sinh dựa trên 3 công cụ tài sản là: tiền tệ, hàng hóa và chứng khoán. Tùy vào từng lĩnh vực mà loại hàng hóa sẽ không giống nhau.
2.1. Sản phẩm phái sinh tín dụng
Sản phẩm phái sinh tín dụng là sản phẩm bao gồm các hợp đồng về tín dụng. Những hợp đồng này có thể là hợp đồng bảo hiểm, hợp đồng đầu tư gắn liền với các rủi ro tín dụng hoặc hợp đồng hoán đổi các rủi ro tín dụng. Ngoài ra còn có các hợp đồng khác được Pháp luật quy định.
2.2. Sản phẩm phái sinh lãi suất tiền tệ
Sản phẩm phái sinh lãi suất tiền tệ là sản phẩm bao gồm các hợp đồng về lãi suất. Những hợp đồng này có thể là hợp đồng lãi suất với cùng một loại tiền, hợp đồng hoán đổi lãi suất đối với giao dịch hai loại tiền, hợp đồng hoán đổi tiền tệ,…Ngoài ra còn một số hợp đồng phái sinh lãi suất khác được Pháp luật quy định.
2.3. Sản phẩm phái sinh ngoại tệ
Sản phẩm phái sinh ngoại tệ là sản phẩm bao gồm các hoạt động giao dịch liên quan đến ngoại tệ. Những hoạt động giao dịch này có thể là giao dịch mua bán ngoại tệ, giao dịch hoán đổi các ngoại tệ,…Ngoài ra còn các giao dịch ngoại tệ khác được Pháp luật quy định.
2.4. Sản phẩm phái sinh giá cả hàng hóa
Sản phẩm phái sinh giá cả hàng hóa là sản phẩm bao gồm các hợp đồng về giá cả hàng hóa. Những hoạt động giao dịch này có thể là giao dịch hoán đổi giá cả của các loại hàng hóa, hợp đồng tương lai giá cả của các sản phẩm hàng hóa,…Ngoài ra còn các hợp đồng phái sinh giá cả khác của hàng hóa được Pháp luật quy định.
2.5. Các sản phẩm chứng khoán phái sinh
Ngoài các sản phẩm phái sinh của thị trường hàng hóa, tiền tệ thì thị trường chứng khoán cũng có các sản phẩm chứng khoán phái sinh.
Những sản phẩm này là tập hợp các hợp đồng tương lai có các chỉ số cổ phiếu. Thông thường các hợp đồng tương lai này sẽ được niêm yết và giao dịch công khai.
Tại Việt Nam, phần lớn các nhà đầu tư vẫn ưa chuộng các sản phẩm phái sinh của thị trường hàng hóa hơn cả. Bởi lẽ những sản phẩm phái sinh này sẽ đem lại nhiều ưu thế hơn cho các nhà đầu tư.
Đối với sản phẩm chứng khoán phái sinh thì những nhà đầu tư có vốn đầu tư lớn sẽ thường đổ tiền vào nhiều hơn. Thông thường, chứng khoán phái sinh ở Việt Nam sẽ bao gồm 4 loại sản phẩm.
2.6. Hợp đồng kỳ hạn
Hợp đồng kỳ hạn là thỏa thuận của bên mua và bên bán tài sản vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Tuy nhiên mức giá của tài sản đó sẽ được xác định từ thời điểm hiện tại.
2.7. Hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai cũng là một dạng của hợp đồng kỳ hạn. Tuy nhiên dạng hợp đồng kỳ hạn này đã được chuẩn hóa, được niêm yết giá công khai và đã được bắt đầu giao dịch tại các Sở giao dịch chứng khoán.
2.8. Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn gồm hợp đồng quyền chọn mua và hợp đồng quyền chọn bán. Đối với loại hợp đồng này, người nắm hợp đồng chỉ có quyền mà không có nghĩa vụ mua hoặc bán tài sản.
2.9. Hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng hoán đổi là hợp đồng thỏa thuận giữa hai bên khi giao dịch hợp đồng về việc hoán đổi tiền tệ được phát sinh từ công cụ tài chính trong thời điểm tương lai. Hợp đồng hoán đổi sẽ luôn quy định thời điểm hoán đổi và phương pháp, công thức tính tiền cụ thể, rõ ràng.
Qua bài viết, những thông tin cụ thể và chi tiết nhất về sản phẩm phái sinh đã được chia sẻ cho các bạn. Mong rằng những thông tin từ bài viết sẽ hữu ích với các bạn. Đừng quên truy cập vào bantintaichinh.vn nếu muốn tìm hiểu thêm những thông tin về lĩnh vực tài chính nhé!